Inventaire de la médecine traditionnelle Bénin, recherche et pratiques de l’enseignement supérieur : azɔ̌ élɔ́ byɔ́ ɖɔ̀ è ni bló dobanúnǔ gɔngɔn ɖé dó azɔngbɔnúmɛtɔ́ lɛ sín walɔ, dobanúnǔ sín walɔ mɛ̌si-dobanúnǔtɔ́ lɛ tɔn kpódó kplɔnyiji-alavɔ phytomédecine tɔn kpó jí ɖò Benin. Nu e lin wɛ e ɖe ɔ wɛ nyi ɖɔ e ni hɛn xo do nunywɛ, nuwukpikpe kpodo walɔ kpo e mɛ e nɔ xo ayihun ɖo akɔta kpodo wemaxɔmɛ lɛ kpo nɔ wa lɛ e wu, bo na do mɔ nu jɛ mɛ ganji ɖo azɔ e ye nɔ wa ɖo atín e nɔ na amasin lɛ e sin xɔ akwɛ mɛ. Nǔjlɛdonǔwu enɛ nyí afɔ taji ɖé ɖò hudo nǔwukpikpé ɖiɖó tɔn lɛ tuùntuùn mɛ kpo tuto nǔ e è na wà ɖò azɔ̌ ɔ mɛ ɖò sɔgudo lɛ é tɔn kpo mɛ. É ɖò Azɔ̌xwé 2gɔ́ ɔ sín akpáxwé ɖé mɛ.
Mɛsi 20 kplɔnyiji alavɔ tɔn lɛ kpodo dobanunǔtɔ lɛ kpo ɖo phytomédecine kpodo phytopharmacie kpo sin azɔmɛ : azɔ ɔ byɔ ɖɔ e ni kplɔn mɛsi kpodo dobanunǔtɔ lɛ kpo 20 sin kplɔnyiji alavɔ Benin tɔn lɛ mɛ. Nǔ e gbé nya wɛ è ɖè é wɛ nyí ɖɔ è ni bló bɔ dobanúnǔ kpo nǔkplɔnmɛ yetɔn kpo na kpɔ́n te d’eji ɖò dotóoxwé e nɔ kpé nukún dó atín lɛ wu é kpo atínkɛ́n lɛ sín azɔ̌ lɛ kpo mɛ. È na xlɛ́ mɛ e na ɖ’alɔ ɖ’emɛ lɛ é nǔnywɛ xwitixwiti sín nǔ yɔyɔ̌ e ɖò jijɛ wɛ lɛ é, nǔkplɔnmɛ sín wlɛnwín lɛ kpo nǔ yɔyɔ̌ e è nɔ wà ɖò atín e nɔ na amasin lɛ é kpinkplɔn mɛ é kpo, bonu ye na dó sixu hɛn nǔnywɛ enɛ wá nú azɔmɛvi lɛ lobo na lɛ́ d’alɔ ɖò nǔkplɔnmɛ enɛ lɛ sín nukɔnyiyi mɛ.
Laboratoire national de référence pour la recherche des plantes médicales : Nǔ taji e è na wà ɖò azɔ̌ ɔ mɛ lɛ é ɖokpo wɛ nyí ɖɔ è na bló laboratoire de référence ɖé bɔ é na nɔ ba dò nú atín e nɔ na amasin lɛ é. Laboratoire enɛ ɔ na na nǔ e sín hudo è ɖó bo na dó bló nǔkplɔnmɛ gɔngɔn lɛ dó nǔ e ɖò atínkɛ́n Benin tɔn lɛ mɛ é, lee ye nɔ gbɔ azɔn nú mɛ gbɔn é kpo lee ye nɔ hɛn mɛ ɖó ganji gbɔn é kpo jí. É na lɛ́ nyí tɛnmɛ ɖagbe ɖé bɔ è na kplɔ́n azɔ̌ dobanúnǔtɔ́ lɛ ɖè, bo na lɛ́ na alɔdó nǔnywɛ xwitixwiti tɔn dotóoxwéví lɛ, bɔ mɔ̌ mɛ ɔ, é na d’alɔ bɔ nǔnywɛ xwitixwitizɔ́watɔ́ lɛ na xlɛ́ ɖɔ amasin e è nɔ zán ɖò aca mɛ lɛ é sɔgbe.
azɔ̌ ɔ na ɖó tuto azɔ̌kplɔnmɛ tɔn bunɔ ɖé ayǐ nú mɛ e na wá tuùn nǔ dó atínkɛ́n lɛ kpo atínkɛ́n lɛ kpo wu ɖò sɔgudo lɛ é. Tuto enɛ e è sɔ́ ɖó Master’s alǒ Doctorat sín kúnnuɖewema lɛ jí é na kplɔ́n azɔ̌ ye bɔ ye na kplɔ́n nǔ dó nǔ e atín lɛ nɔ wà dó nǔ wu lɛ é wu, bo na bló amasin e nɔ hɛn nǔ gblé dó atín lɛ wu lɛ é, lobo na lɛ́ sɔ́ nǔnywɛ enɛ lɛ dó tuto lanmɛ na nɔ ganji tɔn lɛ mɛ. Mɛ e tuùn nǔ ganji bɔ è kplɔ́n azɔ̌ ɖò ali enɛ nu lɛ é na kpéwú bo na bló bɔ è na zán atínkɛ́n e nɔ gbɔ azɔn nú mɛ lɛ é ɖò Bénin, ɖó kúnnuɖenú lɛ wu.
azɔ̌ ɔ lɛ́ byɔ ɖɔ è ni kplɔ́n azɔ̌ azɔngbɔnúmɛtɔ́ 240 ɖò Benin tò ɔ bǐ mɛ. Azɔmɛ enɛ lɛ na ɖɔ xó dó xota taji lɛ jí ɖi nǔkún-yiya ɖagbe, atínkɛ́n xóxó lɛ jijlaɖó, atínkɛ́n e è nɔ zán dó gbɔ azɔn nú mɛ lɛ é hɛn ɖ’ayǐ, kpo lee nǔnywɛ xwitixwitizɔ́watɔ́ lɛ nɔ gbéjé atínkɛ́n lɛ kpɔ́n gbɔn é kpo jí. Nǔ e gbé nya wɛ è ɖè é wɛ nyí ɖɔ è ni bló bɔ ayihunmlimlixotɔ́ enɛ lɛ na lɛ́ nyí azɔ̌watɔ́ d’eji, bo na sɔ́ ye dó tuto ɖé mɛ bo na nɔ w’azɔ̌ ɖó kpɔ́ xá dobanúnǔ nǔnywɛ xwitixwiti tɔn lɛ, lobo na lɛ́ bló bɔ nukúnkpédómɛwu e ye nɔ na mɛ e ɖò xá ɔ mɛ lɛ é na nyɔ́ hugǎn, bo na lɛ́ ɖó ayijayǐ.